گاهی اوقات به نظر می رسد زمانی که ما به والدین کودکان توصیه می کنیم که کودک شش ساله خود را به مطب یک متخصص ارتودنسی ببرند شوکه می شوند. آنان در پاسخ می گویند چرا یک متخصص ارتودنسی باید دندان های فرزند ما را ببیند در حالی که او فقط شش سال دارد و دندان های شیری او هنوز نیفتاده است. پاسخ این سوال این است که ما برای اطمینان از درست درآمدن دندان های فرزند شما همه اقدامات پیشگیرانه را که همان ارتودنسی پیشگیری است باید از ابتدای بیرون آمدن دندان های دائمی فرزندتان انجام دهیم.
متخصص ارتودنسی پیشگیرانه معتقدند شناسایی و رهگیری مشکلات دندان در کودکان در زمانی که کودک هنوز به اندازه کافی رشد نکرده است می تواند از درمان های پر هزینه و تهاجمی تر آینده جلوگیری کند. مشکلات خاص ممکن است در طول معاینات منظم در مطب آشکار شوند.
یک متخصص ارتودنسی آموزش دیده مشکلات ظریف رشد فک و دندان در حال ظهور را به خوبی شناسایی کرده و تشخیص می دهد. این در حالی است که برخی از دندان های کودک هنوز نیفتاده اند.
مزیت این تشخیص زود هنگام این است که برخی از مشکلات ارتودنسی ممکن است راحت تر اصلاح شوند. انتظار تا زمانی که تمام دندان های دائمی دربیاید و رشد فک وصورت کامل شود ممکن است اصلاح برخی از مشکلات را سخت تر کند. به همین دلیل به شدت توصیه می شود که همه کودکان یک چک آپ ارتودنسی قبل از سن ۷ سالگی داشته باشند حتی اگر دندان های کودک از وسط تراز به نظر می رسند. ممکن است مشکلی وجود داشته باشد که از دید شما مخفی باشد ولی متخصص ارتودنسی شما آن را تشخیص دهد.
همه می توانند علت شروع مشکلات زودرس ارتودنسی باشند.
پاسخ به این سوال بسته به شرایط متفاوت است.
به عنوان مثال اگر فرزند شما دچار از دست رفتن زود رس دندان مولر شده است نیاز است که ما یک فضا نگهدار در فضای سمت چپ دندان برای حفظ فضای محفوظ برای دندان دائمی به وجود بیاوریم.
اگر کودک شما مکنده انگشت خود است، از یک دستگاه برای قرار دادن در دهان کودکتان استفاده می کنیم. این دستگاه مکیدن انگشت را برای کودکتان دشوار می کند و به این ترتیب به وسیله ادامه ندادن این عادت غلط مشکل جدی اوربایت نیز به وجود نمی آید.
مداخله زود هنگام و درمان ارتودنسی در اوایل هفت سالگی ممکن است از توسعه شرایط جدی و پیچیده جلوگیری کند. گزینه های درمانی در دسترس ساده تر هستند ، وقت کمتری می گیرند و هزینه آنها بسیار کمتر از هزینه ارتودنسی در بزرگسالی است.
زمانی که پس از بررسی دقیق از دندان های فرزند شما شاخص های روشن مداخله زود هنگام ارتودنسی ضرورت پیدا کرد یک متخصص ارتودنسی به راحتی می تواند مشکل خاص فرزند شما را حل کند.
اگر دندان های شیری فرزند شما در اثر بیماری های دهان و دندان، سانحه، عدم رعایت بهداشت مناسب و یا نیاز به مداخله زودتر از موعد بیافتد، در این صورت متخصص ارتودنسی از فضا نگهدارنده استفاده می کند. فضا نگهدارنده ارتودنسی باعث می شود که جای خالی دندان افتاده حفظ شود و دندان های کناری به سمت فضای خالی دندان افتاده حرکت نکنند. به این ترتیب دندان های دائمی پس از رویش، نامرتب و به هم فشرده نمی شوند و درمان ارتودنسی در آینده در مدت زمان کوتاه تری انجام خواهد شد.
به وسیله ارتودنسی پیشگیری مشکلات قابل توجه فرزند شما اصلاح خواهد شد و از بروز مشکلات شدیدتر جدید جلوگیری به عمل خواهد آمد. ارتودنسی پیشگیری عملکرد بایت و دندان ها را بهبود خواهد بخشید،
بهداشت دهان و دندان را آسان تر می کند، طول عمر دندان های طبیعی را افزایش می دهد و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند و به این ترتیب با حل مشکلات دهان و دندان، لبخند کودک شما زیبا خواهد شد.
چون دندان های دائمی کودک شما در زمان ارتودنسی پیشگیری به طور کامل در نیامده بودند بنابراین شما نباید درمان را متوقف کنید.
مرتب شدن نهایی دندان های فرزند شما به یک مرحله جامع و کوتاه در دوره نوجوانی نیاز دارد. تکمیل فرایند درمان ارتودنسی و اصلاح دندان های کودک شما پس از رویش تمام دندان های دائمی و در دوران نوجوانی امکان پذیر می باشد.
البته چون ارتودنسی پیشگیری مشکلات قابل توجه را قبلا اصلاح و بر طرف کرده درمان نهایی ارتودنسی در دوران نوجوانی بسیار ساده تر و کم هزینه تر شده و دوره درمان نیز بسیار کوتاه تر خواهد شد.
رعایت بهداشت پلاک های ارتودنسی متحرک بسیار آسان تر از براکت های ثابت است چون به راحتی می توانید آنرا از دهان خارج کرده و اقدام به تمیز کردن آن کنید
برای این کار می توانید از آب ولرم و مایع صابون ویک مسواک نرم استفاده کنید
پلاک های ارتودنسی متحرک خود را با خمیر دندان های معمولی تمیز نکنید چون این کار باعث سایش پلاک های شما می شود
هرگز پلاک های ارتودنسی متحرک خود را با آب جوش تمیز نکنید چون انجام این کار سبب وارد آمدن آسیب های جدی به پلاک های شما می شود
به هنگام شستشو دقت کنید زیر سطحی که پلاک های ارتودنسی متحرک را می شویید نرم باشد و یا ظرفی پر از آب زیر دستتان باشد تا اگر اتفاقی پلاک ها از دست شما سر خورد صدمه نبیند
هر هفته پلاک های ارتودنسی متحرک دندان خود را در یک محلول شستشو غوطه ور کنید تا آلودگی ها وجرم های پلاک تان پاک شود
از سرکه سفید هم می توانید به عنوان محلول تمیز کننده استفاده کنید
اگر شما مایلید که پلاک های ارتودنسی متحرک خود را برای ساعاتی از روز از دهان تان خارج کنید مثلا موقع غذا خوردن ، مسواک زدن و انجام فعالیت های ورزشی باید مراقبت های لازم را از آن به عمل آورید
پلاک دندانتان را از دسترس حیوانات خانگی و کودکان دور نگه دارید تا آنها فکر نکنند پلاک دندان ارتودنسی متحرک شما اسباب بازی است
این پلاک ها و سیم ها را متخصص ارتودنسی مطابق با دندان شما فرم داده تا نیروی لازم وکافی را بر دندان های تان وارد آورد
بنا بر این هر گونه تغییر شکل ، خم شدگی وشکستگی شما را مجبور خواهد کرد که مجددا به مطب متخصص ارتودنسی بروید به همین خاطر شما باید پس از خروج پلا ک ها از دهان تان آنرا در جایی مناسب مثلا جعبه پلاستیکی در دار نگهداری کنید
با این کار شما هم از آسیب دیدگی پلاک های ارتودنسی متحرک و هم از آلوده شدن آن ها جلوگیری خواهید کرد
در صورتی که فکر می کنید پلاک ارتودنسی متحرک دندان شما به اصلاح نیاز دارد این کار را به متخصص ارتودنسی واگذار کنید و از دست زدن به پلاک تان اجتناب کنید
اگر در روزهای اول استفاده از پلاک ارتودنسی متحرک با مشکل در صحبت کردن مواجه شدید فقط با تمرین و بلند حرف زدن و آواز خواندن این مشکل را حل کنید
زبان شما در روز اول استفاده از پلاک ارتودنسی متحرک کمی جای خود را گم می کند ولی خیلی سریع مجددا جای خود را پیدا می کند و شما را در تلفظ صحیح کلمات یاری می کند
ترشح بزاق در دو سه روز اول استفاده از پلاک ارتودنسی متحرک بیشتر از حد معمول است ولی دهان به سرعت خود را با شرایط جدید تطبیق می دهد و ترشح بزاق نیز به وضع عادی بر می گردد
در هنگام شنا وفعالیت های شدید ورزشی پلاک ارتودنسی متحرک را از دهان خود خارج کنید
هنگامی که پلاک ارتودنسی متحرک در دهانتان نیست آنرا در معرض تابش مستقیم آفتاب وداشبورد گرم اتومبیل قرار ندهید
هنگام ملاقات با متخصص ارتودنسی همیشه پلاک را با خود همراه داشته باشید
استفاده از پستانک و شیشه شیر به خودی خود مضر نیست ولی در صورتی که همراه با محلول های شیرین و برای مدت طولانی و در سنین بالاتر نیز استفاده شود می تواند آسیب رسان باشد. پستانک مخصوص نوزادان است، نه کودکان نوپا. آنها باید پستانک را در دهان شان بگذارند و شروع به راه رفتن و بازی کردن کنند. استفاده طولانی مدت از آن حتی باعث می شود در آینده کودک نیاز به ارتودنسی پیدا کند. به همین دلیل استفاده از پستانک در سنین بالای 22 سال اصلا توصیه نمی شود.
آیا امکان برگشت درمان ارتودنسی وجود دارد؟
پس از اتمام ارتودنسی برای
آنکه نتیجه حفظ شود باید دستورالعمل های خاصی را در نظر داشت. گاهی اوقات
سهل انگاری افراد بعد از ارتودنسی باعث جابه جایی ناخواسته دندان ها می
شود. اما نکته مهم آن است که بدن هر فرد در برابر تغییرات ناگهانی واکنش
های نامطلوبی نشان می دهد بنابراین بهتر است درمان های ارتودنسی به صورت آهسته و پیوسته انجام شود.
اهمیت رعایت بهداشت در طول دوره درمان ارتودنسی به چه دلیل است؟
رعایت بهداشت در طول دوره درمان ارتودنسی اهمیت ویژه ای دارد زیرا به دلیل وجود براکت های ارتودنسی و نیز سیم های ارتودنسی، گیر غذایی بسیار بیشتر از قبل بوده و امکان مسواک زدن، تنها با استفاده از مسواک های معمول مشکل است. بنابراین به بیماران پیشنهاد می شود در طول دوره درمان ارتودنسی از وسایل کمکی خاصی که به همین دلیل ساخته شده اند به منظور رعایت بهداشت صحیح و کامل بهره ببرند و همچنین در طول دوره درمان ارتودنسی انجام دهان شویه نیز به صورت مرتب توصیه می شود.
در ارتودنسی دندان هایی که بند به آن ها وصل است بیشترین آسیب را می بینند. آیا راهی برای کمتر آسیب دیدن آنها وجود دارد؟
در زمان ارتودنسی به
دلیل آنکه سیم ، فنر و نوارهای پلاستیکی روی دندان ها قرار دارند، غذا می
تواند به آنها بچسبد که اگر خوب شسته نشود می تواند موجب لک آوردن دائمی
دندان ها شود. بنابراین بعد از هر بار غذا خوردن باید مسواک زده شود و
از نخ دندان نیز برای تمیز کردن غذاهای باقی مانده استفاده شود. برخی افراد
در زمان ارتودنسی بیشتر مستعد آفت دهان هستند. اگر چنین اتفاقی افتاد باید متخصص ارتودنسی داروهای مخصوص را تجویز کند.
علم دندانپزشکی نه تنها در زیباسازی دندان ها به خوبی پیشرفت کرده است بلکه روش های راحت تر و ساده تری را برای رسیدن به نتیجه مطلوب به کار می گیرد. از ارتودنسی های پیشگیری تا ارتودنسی های نامرئی. در روش های جدید فرد کمتر به سیم ها و براکت هایی که با هر بار حرف زدن و خندیدن خود را نشان می دهند، اذیت می شود و تا طی کردن دور کامل مشکلی از نظر ظاهری ندارد.
آیا درمان های ارتودنسی تنها برای زیبایی است؟
درمان های ارتودنسی به منظور برقراری رابطه بین دندانی و فکی بهتر انجام می گیرد. با این درمان ها نه تنها به زیبایی بیشتر دست می یابیم بلکه می توانیم با رعایت بهداشت از پوسیدگی های بیشتر که براثر نامرتبی و روی هم قرارگرفتن برخی از دندان ها یا فاصله بین دندانی جلوگیری کنیم. درمان ارتودنسی با قرار گرفتن دندان ها در محل خود و ایجاد روابط فکی صحیح، سبب تلفظ بهتر حروف و کلمات توسط بیمار و نهایتا حضور با اعتماد به نفس او در جامعه می شود.
آیا همه نیاز به ارتودنسی دارند؟
به دلیل وجود درمان های زیاد و نیز تنوع وضعیت های مختلف دهانی و دندانی، برای اینکه متوجه شوید نیاز به انجام دادن ارتودنسی دارید یا نه باید به دندانپزشک مراجعه کنید. چون امکان درمان های جایگزینی برای ارتودنسی وجود دارد. با معاینه دندانپزشک، او متوجه نیاز یا بی نیازی به ارتودنسی می شود. در بعضی مواقع می توان در سنین بعد از رشد در صورت نامرتبی های کم از درمان های لامینیت که پوشش های استتار کننده نامرتبی های دندانی است و روی سطح جلویی دندان های قدامی چسبانده می شوند، استفاده کرد.
از چه زمانی متوجه نیاز به ارتودنسی می شویم؟
ارتودنسی محدود به سن خاصی نیست، می توان از اواخر 3 سالگی تا وقتی که دندان ها وجود دارند از این درمان استفاده کرد. گاهی اوقات در سنینی که کودکان دندان شیری دارند برای اینکه عادت مکیدن انگشت یا پستانک از سر کودک باز شود، از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. معمولا اغلب مشکلات ارتودنسی در 7سالگی زمانی که بیشتر دندان های دائمی جلویی درآمده اند خود را نشان می دهند. البته امکان تشخیص برخی از مشکلات ارتودنسی در سنین پایین تر نیز وجود دارد. از وقتی که دندان های دائمی رویش پیدا می کند تا حدود 12 تا 15 سالگی می توان تغییرات استخوانی و عضلانی مثل بزرگ کردن فک بیماران را انجام داد. به طور کلی بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت حدود 12 سالگی است. پس از 12 سالگی با افزایش سن بیمار درمان هم تغییر می کند.
ارتودنسی نامرئی چیست؟
3روش برای انجام ارتودنسی نامرئی وجود دارد. یک مورد سیستم لینگوال است که در این روش براکت های ارتودنسی در پشت دندان های فک بالا و پایین چسبانده می شود. این سیستم به دلیل مزاحمت های فراوان برای زبان هنگام تکلم و غذاخوردن و نیز به دلیل شکسته و کنده شدن هنگام شستن دهان چندان عملی نبوده و پیشنهاد نمی شود. در روش دیگر از ارتودنسی نامرئی از پلاک های شفاف در جهت ردیف کردن دندان ها استفاده می شود که آن نیز در موارد بسیار محدود و نامرتبی های بسیار کم و با صلاحدید دندانپزشک انجام می گیرد و نیاز به مراجعات 2هفته یک بار و قالب گیری در هر جلسه مراجعه و ساخت پلاک جدید در هر جلسه دارد. روش اصلی و کارآمد در ارتودنسی نامرئی روش استفاده از براکت های شفاف و اغلب سرامیکی است که روی دندان های بیمار نصب می شود و بدون رنگ بوده و دیده نمی شوند. ارتودنسی نامرئی دارای استحکام و زیبایی خوبی بوده و مشکلی برای زبان یا گفتار بیمار ایجاد نمی کند.
سیستم ارتودنسی متحرک را توضیح دهید.
ویژگی این نوع ارتودنسی قابلیت برداشتن و گذاشتن آن است. اما استفاده از این روش به این معنا نیست که فرد هر زمان دلش خواست از آن استفاده کند. در این روش نیز فرد باید دست کم 18 ساعت به طور پیوسته آن را در دهان قرار دهد. نکته مهم آن است که ارتودنسی متحرک تنها در مشکلات جزئی و در بیشتر مواقع به عنوان درمان پیشگیری استفاده می شود. یکی دیگر از نکات مهم آن است که میزان نتیجه بخش بودن ارتودنسی متحرک به میزان همکاری بیمار و عمل به توصیه ها بستگی دارد.
نحوه عملکرد ارتودنسی چگونه است؟
دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو روی دندان ها آنها را جا به جا می کند. این نیرو با اطلاع کامل از میزان آنها و محاسبه با روش های خاص درمانی انجام می شود. پس از هر بار کشیدن سیم های ارتودنسی کمی درد ایجاد می شود که معمولا بعد از چند روز از بین می رود. نکته مهم آن است که درمان ارتودنسی نیاز به نظم خاص و آماده سازی دارد. حین ارتودنسی باید جرم گیری، ترمیم پوسیدگی، کشیدن دندان و آموزش بهداشت انجام شود تا پس از اتمام ارتودنسی دندان ها در سالم ترین شکل خود قرار داشته باشد.
فقط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی میتواند تعیین کند که آیا انجام دادن ارتودنسی دندان برای بیمار لازم می باشد یا وی نیازی به انجام آن ندارد. دندانپزشک بر مبنای ابزار تشخیصی از جمله شرح حال کامل پزشکی و پرونده دندانپزشکی بیمار، معاینه بالینی، مراقبت ها(تغذیه در ارتودنسی)، قالب گرفتن از دندانها و عکسهای رادیوگرافی و در صورت لزوم اصلاح طرح لبخند نظر قطعی خود را در زمینه مفید بودن ارتودنسی دندان می دهد و برنامه درمانی مناسب با شرایط بیمار را طرح ریزی میکند و مراقبت های ارتودنسی را نیز برا بیمار شرح می دهد.
بهترین زمان انجام ارتودنسی دندان برای درمان نامرتبی دندان ها در کودکی است، اما این روش درمانی برای ارتودنسی بزرگسالان نیز مفید است، بطوریکه تعداد افراد بزرگسالی که این درمان ارتودنسی را انجام میدهند رو به افزایش است. برای انجام ارتودنسی کودکان توسط ارتودنتیست، باید صبر کرد تا تعداد دندان های مناسب برای این نوع درمان رشد کنند.
دو نوع اصلی ارتودنسی که برای صاف کردن دندان ها در افراد استفاده می گردد، عبارتست از ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک. نوع دیگر، ارتودنسی نامرئی است. همچنین در ادامه به هر سه نوع ارتودنسی و ارتودنسی مخفی که یک نوع از ارتونسی ها می باشد، به بحث آن می پردازیم.
رایجترین نوع ارتودنسی مورد استفاده، ارتودنسی ثابت است. از این روش زمانی استفاده می گردد که دقت عملکرد برای پزشک اهمیت داشته باشد. هر چند در این حالت بیمار میتواند بطور عادی غذا بخورد، اما باید از مصرف بعضی غذاها و نوشیدنیها در زمان استفاده از ارتودنسی ثابت اجتناب کرد. برای مثال نوشیدنیهای حاوی کربونات، شیرینی سفت یا تافی از مواردی است که فرد باید از مصرف آنها خودداری کند. افرادی که در فعالیتهای ورزشی شرکت میکنند باید متخصص ارتودنسی خود را در جریان قرار دهند تا در صورت لزوم محافظهای لثه خاص برایشان تجویز شود.
رایجترین نوع ارتودنسی ثابت ، از براکت استفاده می کند. براکت ها از پلاکها و یا سیمها و قیدها تشکیل شده است. دندانپزشک قیدها را اطراف دندان می بندد، و از آن برای محکم نگهداشته ابزارهای ارتودنسی دیگر در محل خود استفاده می گردد.
در مرحله بعد از پلاکهای ارتودنسی برای ایجاد اتصال در جلوی دندانهای بیمار استفاده میشود. سیمها به شکل یک کمان از داخل پلاکها رد شده و به قیدها محکم بسته می شود. با سفت شدن سیمهای کمانی ارتودنسی، دندانهای فرد کشیده میشوند و بدین صورت به سمت محل صحیح قرارگیری حرکت میکنند. بیمار باید ماهی یک بار برای اصلاح وضعیت پلاکها به دندانپزشک مراجعه کند. دوره درمان ارتودنسی در این حالت میتواند برای چند ماه تا چند سال ادامه داشته باشد، اما در مورد این مسئله که درمان ارتودنسی دقیقا چقدر طول می کشد، تنها یک دندانپزشک خوب پس از بررسی وضعیت بیمار می تواند طول درمان را مشخص کند. کودکان معمولاً ترجیح میدهند از پلاکهای ارتودنسی رنگی استفاده کنند، در حالی که بزرگسالان انواع شیشه ای مانند و شفاف پلاک ارتودنسی را ترجیح میدهند.
از ارتودنسی متحرک دندان برای درمان مشکلات جزئی همچون جلوگیری از مکیدن شست یا اصلاح انحراف کم دندانها استفاده میشود. هنگام استفاده از این روش میتوان لوازم ارتودنسی را برای تمیز کردن پس از غذا خوردن یا برای نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. در مواردی، ممکن است دندانپزشک به بیمار توصیه کند در هنگام انجام فعالیتهای مانند نواختن یک ساز بادی یا دوچرخه سواری ارتودنسی متحرک را از دهان خود خارج کند.
ارتودنسی نامرئی دندان از مواد پلاستیک شفاف و سخت برای ردیف کردن دندان ها استفاده میکند. در این رابطه برای بیماران از انواع نسبتاً متفاوتی استفاده میشود. هر مجموعه از این ارتودنسی برای دو هفته قبل از جایگزینی آن با مجموعه جدید استفاده می گردد. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته شده و به همین خاطر تقریباً غیر قابل رویت است. به این ترتیب اطرافیان بیمار اصلا متوجه نمیشود که وی از این درمان ارتودنسی برای ردیف کردن دندانهای خود استفاده کرده است. این پلاستیک های شفاف در هر روز باید برای 22 تا 23 ساعت مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین نتایج ممکن حاصل شود.با تقبل هزینه ارتودنسی نامرئی میتوان به راحتی برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. برای استفاده از این روش باید همه دندانهای دائمی رشد کرده باشد. قیمت ارتودنسی نامرئی نسبت به روش های متداول دیگر بالاتر میباشد .
انجمن متخصصین ارتودنسی امریکا سن هفت سالگی را سن ارتودنسی و سن مناسب برای اولین معاینه جهت بررسی لزوم ارتودنسی پیشگیری دندان کودکان ذکر کرده است. در این سن غالب دندانهای شیری و تعدادی از دندانهای دائمی رویش پیدا کردهاند و برای دندانپزشک امکان ارزیابی دقیقی از وضعیت کلی دندان ها، فک بالا و فک پایین بیمار را فراهم میکند.
هر کدام از مراحل ارتودنسی دندان شامل چند اقدام دندانپزشک میباشد که به طور کامل در این مقاله به شرح آن می پردازیم.
ماهها یا سالها وقت و هزینه هنگفتی را صرف کردهاید، رنج و دردسرها را تحمل کرده اید تا دندانهایی صاف و مرتب داشته باشید و به تازگی از تحمل آن در دهان راحت شدهاید. اما در واقع این پایان کار نیست چون باید پلاک ارتودنسی بگذارید تا دندانها در موقعیت جدیدشان باقی بمانند. استفاده از پلاک طبق تجویز دندانپزشک، به ویژه ظرف یک سال نخست پس از جداکردن بریس ، اهمیت زیای دارد، زیرا تقریبا 9 ماه طول میکشد تا رباطهای اطراف دندان موقعیت جدیدشان را حفظ کنند. اگر از پلاک ارتودنسی به طور منظم استفاده نکنید، دندانهایتان دوباره جابهجا خواهد شد. بسیاری از افراد پس از گذشت یک سال تنها شبها، آن هم چند شب در هفته، از پلاک ارتودنسی استفاده میکنند تا مطمئن شوند که داشتن لبخند زیبا را از دست نخواهند داد.