ارتودنسی ، بهبود کیفیت زندگی

تمام تلاش ما در دوران زندگی  برای بهبود کیفیت زندگی است.بخشی از این اقدامات مربوط به سلامت جسم و روح است. ارتودنسی یکی از این اقدامات است که علاوه بر افزایش کارایی  وسلامت دندانی تاثیراتی بر سلامت کلی و سلامت روانی فرد دارد. بنابراین  نقش مهمی در ارتقا کیفیت زندگی دارد. به همین منظور است که شعار اصلی کنگره امسال انجمن ارتودنتیست های ایران " ارتودنسی،بهبود کیفیت زندگی " انتخاب شده تا زمینه بحث و بررسی این موضوع در بین متخصصان وعلاقه مندان این رشته در اواخر اردیبهشت امسال در مشهد فراهم شود.

همانطور که  دیده ایم و مرسوم بوده عمده  مراجعان درمانهای ارتودنسی افراد با سن 10 تا 18 سال  هستند.همه ما دوران راهنمایی و دبیرستان را بخاطر داریم.بنظر برخی این دوره همانند دوره های دیگر زندگی ،بخشی از زندگی ما بوده و گذشته است.از نظر برخی هم این دوران ،با توجه به تغییرات جسمی و روحی فرصتی بوده تا  یک شی یا یک مکان یا رفتاری وسیله شکنجه یا استهزاء قرار گیرد. طبیعی است که دراین ماجرا گروهی غالب و گروهی مغلوب می شوند. با  آگاه شدن جامعه، والدین  نقش ویژه و حمایتی خود را از  فرزندشان دریغ نمی کنند. و همین زمینه ای است تا از استفاده از هر فرصتی برای افزایش بهبود کیفیت زندگی فرزندشان  دریغ نکنند. با توجه به ارزش یک لبخند خوب در تامین  سلامت روحی و اعتماد به نفس بالا همه سعی می کنند لبخند خوبی برای فرزندان شان فراهم کنند.از طرفی با توجه به حساس بودن فرزندان ،ممکن است، مقاومت هایی در جهت درمان ارتودنسی این کودکان  و نوجوانان وجود داشته باشد.مقاومت ها در برخی از موارد مربوط به نافرمانی و پرخاشگریهای وابسته به سن بوده و برخی مربوط به ظاهر وسایل درمانی ارتودنسی است.در مواردی که مقاومت به درمان به دلیل نافرمانی مطرح است توضیح و توجیه کامل مشکل  توسط متخصص ارتودنسی و ارایه راه حل های متعدد برای داشتن حق انتخاب معمولا مفید واقع می شود.بدیهی است با توجه به ماهیت درمانهای ارتودنسی امکان درمان ارتودنسی موفق برای کسانی که تمایل جدی برای درمان نداشته باشند بسیار کمتر است.بنابراین درمواردی که انگیزه درونی برای رفع این مشکل وجود ندارد بایستی راهی برای ایجاد این انگیزه فراهم نمود درغیر اینصورت بهتر است درمان ارتودنسی به زمان بهتری موکول شود. 

 ظاهر وسایل ارتودنسی در اغلب بیماران  درسنین قبل از بلوغ  نه تنها بد نیست بلکه دوست داشتنی نیز هست. به همین دلیل است که این افراد برعکس سایر درمانهای دندانپزشکی با  اشتیاق به مطب ارتودنسی مراجعه می کنند. بااین حال  در تعدادی از این افراد مقاومت هایی برای استفاده از برخی وسایل وجود دارد.مقاومت در برخی از موارد مربوط به  ظاهروسایلی است که برای درمان ارتودنسی این افراد استفاده می شود که در انواع رایج وسایلی هستند که به رنگ فلز بوده در داخل یا خارج از دهان استفاده می شود. اگر فرزند شما دراستفاده از براکتهای استیل یا  وسایل خارج دهانی مشکل داشته باشد راهی برای تغییر این روش و استفاده از وسایل همرنگ دندان یا وسایل نامریی وجود دارد. برای بررسی این روشها با متخصص ارتودنسی مشورت کنید. 

 

دستگاههای ارتودنسی جدید

در  ارتودنسی برای حرکت دادن دندانها از نیروی ملایم استفاده می شود این نیرو  از طریق سیم های با فنریت بالا تامین شده  و از طریق براکت هایی که به دندانها چسبانده شده است به دندان و استخوان اطراف ریشه منتقل می شود. تاثیر این نیرو بر روی استخوان تحریک تحلیل استخوان در جهت حرکت دندان وساخت استخوان در جهت مقابل است.

در حدود 100 سال  از زمان ارایه اولین دستگاه ثابت ارتودنسی می گذرد. دستگاهها ی اولیه از نظر قرارگرفتن بر روی دندانها و از نظر راحتی برای بیمار مشکلات فروانی داشتند. پیشرفت های متعدد در حوزهای مختلف رشته ارتودنسی را نیز بی نصیب نکرد بطوریکه تغییرات فراوان در انواع درمان، روشها وابداع وسایل ارتودنسی باعث راحتی بیشتر بیمار و متخصص ارتودنسی شده است.

گروهی از جدیدترین براکتهای ارتودنسی معرفی شده به بازار براکتهایی هستند که برای اتصال سیم به براکت نیازی به کش نداشته و از طریق مکانیسم قفل وبست که درآنها تعبیه شده است سیم به براکت متصل می شود.مهمترین نکته ای که در تبلیغ این وسایل برای متخصصان ارتودنسی ارایه می شود کاهش مدت زمان ویزیت بیمار ،کاهش طول دوره درمان و کاهش نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی است. هر یک از این موضوعات موافقان و مخالفانی دارد. کاهش زمان معاینه بیمار امکان درمان بیماران زیادتر و سرویس دهی به تعداد  زیادتری ازبیماران را فراهم می کند.

در کشور ما  تعداد متخصصان ارتودنسی در حد نیاز نبوده و پراکندگی آنها در شهرهای مختلف طبیعی نیست .بطوریکه نزدیک به نیمی از این متخصصان در شهر تهران به فعالیت مشغول هستند. درشهر تهران نیز اکثریت این افراد در  مناطق شمالی شهر مستقر هستند. با توجه به کمبود اشاره شده استفاده از حداکثر ظرفیت متخصصان ارتودنسی ضروری است.تا افراد متقاضی درمان ارتودنسی به سمت افراد فاقد صلاحیت کشیده نشوند و هزینه های غیر قابل جبران به خود و جامعه وارد نکنند. بدیهی است که استفاده حداکثر از این ظرفیت نباید منجر به کاهش کیفیت درمان ارتودنسی شود.بخشی از فرایند تشخیص و ارزیابی بیماران ارتودنسی از طریق  صحبت کردن متخصص ارتودنسی با بیمار و بصورت نا آگاهانه انجام می شود .عموما ارتودنتیست ها در هنگام احوالپرسی اولیه با بیمار او را ارزیابی می کنند صحبت کردن با بیمار حتی در چند جمله می تواند برای یک متخصص ارتودنسی ماهر نکات بسیار مهمی را روشن نماید. بنابر این گذراندن وقت زیادتر با بیمار به او در درمان ارتودنسی کمک می کند.

 در بررسی تحقیقی که بطور سیستماتیک در مقالات معتبر منتشر شده در مجلات ارتودنسی داشتم و در کنگره جامعه متخصص ارتودنسی اروپا در کشور اسلوونی  ارایه نمودم تفاوت معنی داری در خصوصیات اشاره شده نسبت به وسایل مدرن رایج وجود نداشت. یکی از دلایل این موضوع تفاوت مهارت متخصصان می باشد بطوریکه مهارت متخصص ارتودنسی می تواند نقاط ضعف یک دستگاه را تحت پوشش قرار دهد . بنابراین این مهارت متخصص ارتودنسی است که فرد را درمان می کند نه وسیله.

ارتودنسی به روش دیمون

یکی از جدیدترین روش های درمانی ارتودنسی دیمون است .

به طور معمول می بایست با استفاده از کش های بسیار کوچک سیم را به براکت های ارتودنسی متصل نمود ولی در روش دیمون از براکت هایی با قابلیت باز و بسته شدن کشویی استفاده می شود در سیستم دیمون (Damon) از طریق مکانیسم قفل و بستی که در آنها تعبیه شده است سیم به براکت متصل می شود . سیستم ارتودنسی دیمون به گونه ای است که دیگر نیاز به کشهای کوچک در اطراف هر براکت ارتودنسی دیمون نیست و در نتیجه بیمار می تواند به راحتی اطراف سیم و براکت ها را تمیز کند. در حالی که در روش های معمول ارتودنسی میکرو ارگانیسمها به راحتی می توانند در اطراف کش ها تجمع نمایند و رعایت بهداشت را به ویژه برای کودکان کم سن دچار مشکل می کند. در ارتودنسی دیمون بهداشت اطراف براکت ها بهبود یافته و معضل تغییر رنگ کش های دور براکت ارتودنسی از بین رفته است .

نکات ضعف و قوت ارتودنسی دیمون :

در رابطه با سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت تبلیغات بسیاری از جمله عدم نیاز به درآوردن دندانها ، کاهش طول درمان ، افزایش فاصله بین ویزیت های بیمار ، کاهش درد بیمار شده است ولی باید گفت تمام این موارد در ارتودنسی دیمون بستگی به نوع ناهنجاری ، سن مراجعه ، شدت مشکل بیمار و بسیاری از فاکتورهای بیولوژیک دارد که از هر بیمار به بیمار دیگر متغییر است ودر هنگام معاینه بیمار توسط متخصص ارتودنسی مشخص می شود که بیمار نیاز به درآوردن دندان دارد یا ندارد و طول مدت درمان چقدر است . در حقیقت تصمیم گیری نهایی در خصوص نیاز یا عدم نیاز به در آوردن دندان جهت ارتودنسی بر عهده ابزار درمان نیست بلکه بر اساس شرایط بیمار و صلاحدید متخصص ارتودنسی خواهد بود . تا به امروز به رغم پیشرفت هایی که در ابزارهای درمانی صورت گرفته است ، هنوز ابزار درمانی که بتواند مدت زمان درمان ارتودنسی را به صورت قابل توجهی کاهش دهد ، ابداع و معرفی نشده است . در رابطه با کاهش طول مدت درمان با این سیستم مقالات ضد و نقیض زیادی وجود دارد ، در رابطه با کاهش میزان درد ارتودنسی با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت در چند روز اول بعد از گذاشتن سیم های ارتودنسی مقداری درد و ناراحتی جزئی وجود دارد . بنابراین تفاوت چشمگیری در مقدار درد با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون و روش های استاندارد معمول وجود ندارد . تمام ادعاهایی که در رابطه با یک محصول جدید ارائه می شود هنگامی از نظر متخصص ارتودنسی تائید می شود که تحقیقات معتبر از سوی مراکز علمی آنها را تایید نماید . ادعاهایی که بدون در نظر گرفتن تحقیقات معتبر از سوی مراکز علمی معتبر ارائه شوند ، صحیح نمی باشند . در بسیاری از مقالات تفاوت معنی داری در ادعاهای اشاره شده بین دستگاه ارتودنسی دیمون و سایر دستگاههای دیگر وجود ندارد.

ارتودنسی به روش دیمون

یکی از جدیدترین روش های درمانی ارتودنسی دیمون است .

به طور معمول می بایست با استفاده از کش های بسیار کوچک سیم را به براکت های ارتودنسی متصل نمود ولی در روش دیمون از براکت هایی با قابلیت باز و بسته شدن کشویی استفاده می شود در سیستم دیمون (Damon) از طریق مکانیسم قفل و بستی که در آنها تعبیه شده است سیم به براکت متصل می شود . سیستم ارتودنسی دیمون به گونه ای است که دیگر نیاز به کشهای کوچک در اطراف هر براکت ارتودنسی دیمون نیست و در نتیجه بیمار می تواند به راحتی اطراف سیم و براکت ها را تمیز کند. در حالی که در روش های معمول ارتودنسی میکرو ارگانیسمها به راحتی می توانند در اطراف کش ها تجمع نمایند و رعایت بهداشت را به ویژه برای کودکان کم سن دچار مشکل می کند. در ارتودنسی دیمون بهداشت اطراف براکت ها بهبود یافته و معضل تغییر رنگ کش های دور براکت ارتودنسی از بین رفته است .

نکات ضعف و قوت ارتودنسی دیمون :

در رابطه با سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت تبلیغات بسیاری از جمله عدم نیاز به درآوردن دندانها ، کاهش طول درمان ، افزایش فاصله بین ویزیت های بیمار ، کاهش درد بیمار شده است ولی باید گفت تمام این موارد در ارتودنسی دیمون بستگی به نوع ناهنجاری ، سن مراجعه ، شدت مشکل بیمار و بسیاری از فاکتورهای بیولوژیک دارد که از هر بیمار به بیمار دیگر متغییر است ودر هنگام معاینه بیمار توسط متخصص ارتودنسی مشخص می شود که بیمار نیاز به درآوردن دندان دارد یا ندارد و طول مدت درمان چقدر است . در حقیقت تصمیم گیری نهایی در خصوص نیاز یا عدم نیاز به در آوردن دندان جهت ارتودنسی بر عهده ابزار درمان نیست بلکه بر اساس شرایط بیمار و صلاحدید متخصص ارتودنسی خواهد بود . تا به امروز به رغم پیشرفت هایی که در ابزارهای درمانی صورت گرفته است ، هنوز ابزار درمانی که بتواند مدت زمان درمان ارتودنسی را به صورت قابل توجهی کاهش دهد ، ابداع و معرفی نشده است . در رابطه با کاهش طول مدت درمان با این سیستم مقالات ضد و نقیض زیادی وجود دارد ، در رابطه با کاهش میزان درد ارتودنسی با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت در چند روز اول بعد از گذاشتن سیم های ارتودنسی مقداری درد و ناراحتی جزئی وجود دارد . بنابراین تفاوت چشمگیری در مقدار درد با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون و روش های استاندارد معمول وجود ندارد . تمام ادعاهایی که در رابطه با یک محصول جدید ارائه می شود هنگامی از نظر متخصص ارتودنسی تائید می شود که تحقیقات معتبر از سوی مراکز علمی آنها را تایید نماید . ادعاهایی که بدون در نظر گرفتن تحقیقات معتبر از سوی مراکز علمی معتبر ارائه شوند ، صحیح نمی باشند . در بسیاری از مقالات تفاوت معنی داری در ادعاهای اشاره شده بین دستگاه ارتودنسی دیمون و سایر دستگاههای دیگر وجود ندارد.

دیمون؛ تازه ‌ترین تکنیک ارتودنسی

ارتودنسی یا مرتب کردن دندان ‌ها هم مثل خیلی از اقدامات درمانی، دردسر‌های خودش را دارد. بعضی ‌ها از دشواری تحمل دستگاه ‌های بزرگ ارتودنسی روی صورت و چانه ‌شان گله دارند و بعضی ‌ها هم دوست ندارند وقتی می‌ خندند، برق فلز‌های ارتودنسی لبخند‌شان را بپوشاند. تحلیل ریشه و لقی دندان ‌ها هم از عوارض محتمل پس از مرتب کردن دندان‌‌ ها است.

بعضی‌ ها هم از رفت ‌و آمد‌های تمام ‌نشدنی به مطب شاکی هستند. اما اخیرا روشی به دنیای ارتودنسی معرفی شده که این دردسر‌ها را ندارد و می ‌توانید در حالی‌ که شما در حال مرتب کردن دندان ‌های ‌تان هستید، با خیال راحت لبخند بزنید؛ بدون این که از بابت ظاهر کش ‌های رنگی و فلزات نگینی شکل ارتودنسی روی دندان ‌های ‌تان نگران باشید. این سیستم جدید، رفت ‌و ‌‌آمد‌های شما را به مطب نیز کمتر می ‌کند؛ چرا‌ که در کوتاه ‌ترین زمان ممکن، شما به نتیجه دلخواه ‌تان می ‌رسید. ارتودنسی دیمون (DAMON) نام این سیستم جدید است.

تکنیک ارتودنسی دیمون، 3 کلید اصلی برای موفقیت خود در روی بیماران دارد و طراحان این سیستم همین 3 کلید را علت اصلی کوتاه ‌تر شدن زمان درمان، پایداری نتایج، راحتی بیشتر و دستیابی به نتایج سریع ‌تر و پایدار‌تر می ‌دانند:

نخست این که در ارتودنسی دیمون دیگر خبری از آن کش ‌های رنگارنگی که هر بار به سیم‌ ها و براکت ‌های شما وصل می‌ کنند نیست، بنابراین شما بدون نگرانی از بیرون افتادن این کش ‌های رنگی هنگام لبخند زدن می‌ توانید لبخندی زیبا را تجربه کنید.

براکت ‌ها در ارتودنسی دیمون به گونه‌ ای طراحی شده‌‌ اند که یک چفت و بست باز ‌شونده دارند که به راحتی می ‌توان سیم را با باز کردن چفت درون براکت‌ جای داد و سپس چفت براکت را دوباره بست.

کلید دوم موفقیت ارتودنسی به روش ارتودنسی دیمون این است که سیستم‌ های ارتودنسی که در آن استفاده می‌ شوند، دارای حفاظت بالایی هستند و به گونه ‌ای ساخته شده و شکل داده شده‌ اند که دندان‌ ها را به سرعت حرکت داده و نیاز به تنظیم کردن کمتری دارند به همین دلیل است که لازم است کمتر در حین درمان ارتودنسی دیمون به مطب دندانپزشکی برای تنظیم سیم‌ ها و براکت‌ ها مراجعه کنید.

مزیت سوم تکنیک ارتودنسی دیمون این است که اگر برای ردیف کردن دندان‌ های تان از این روش استفاده کنید، دیگر لازم نخواهد بود که برای به دست آوردن فضای کافی در فک‌ تان یک یا تعدادی از دندان ‌های ‌تان را بکشید و یا متخصص ارتودنسی مجبور نخواهد بود برای به دست آوردن فضا، درز وسط فک بالای شما را با اعمال نیرو‌های سنگین در زمان کوتاه، باز کند تا اندازه قوس دندانی ‌تان بزرگ تر شود.

سیستم ارتودنسی دیمون به گونه ‌ای طراحی شده است که شما به آسانی بتوانید اطراف سیم‌ ها و براکت‌ ها تمیز کنید در حالی ‌که در روش ‌های معمول، پلاک ‌های میکروبی اطراف کش ‌ها، براکت ‌ها و سیم ‌های ارتودنسی جمع می‌ شوند و رعایت بهداشت دهان را به ویژه‌ برای کودکان کم‌ سن و سال دشوار خواهند کرد.

بیماران به ارتودنسی دیمون راغب‌ تر هستند

تا کنون یک میلیون نفر در کشو‌های اروپایی و آمریکایی از ارتودنسی دیمون برای مرتب کردن دندان‌ های شان استفاده کرده‌ اند، افزایش اعتماد به نفس، راحتی، درد کمتر و حفظ تناسب ‌های صورت در حین درمان ارتودنسی دیمون، از مزیت ‌هایی است که استفاده‌ کنندگان از این سیستم برای آن برشمرده‌اند ولی به نظر می ‌رسد بهترین مزیت آن برای بیماران، راحتی تمیز کردن دهان و دستگاه‌ های ارتودنسی در این روش بوده است.

در این روش طول درمان ارتودنسی حدوداً 6 ماه کاهش می ‌یابد و این نیز یکی از امتیازاتی است که مردم به " دیمون " می ‌دهند.

از آن‌ جایی ‌که در این روش نیرو‌های سبک بر دندان ‌ها وارد می ‌شود، اکثر بیماران می‌ گویند که در طول درمان ارتودنسی یا مقدار کمی درد و ناراحتی را تجربه کرده‌ اند و یا اصلاً چنین مشکلاتی را احساس نکرده ‌اند.

خیلی از پدر و مادر‌ها دوست ندارند قبل از شروع درمان ارتودنسی تعدادی از دندان‌ های کودک ‌شان برای به دست آوردن فضا، کشیده شود، در تکنیک‌ دیمون از آن‌ جایی ‌که حرکت دندان‌ ها و تغییرات استخوانی هماهنگ با هم رخ می ‌‌دهند نیازی به کشیدن دندان‌ ها نیست فقط در تعداد کمی از افراد برای حفظ زیبایی نیم ‌رخ در آینده و حفظ تقارن و بالانس اجزای صورت شاید کشیدن دندان لازم شود. بنابراین در این موارد نیز کشیدن دندان برای به دست آوردن فضا در فک انجام نمی ‌گیرد و بلکه فقط برای حفظ زیبایی صورت و لبخند، انجام می‌ شود.

دستگاه ‌هایی مانند " چانه‌ بند " و غیره که بر روی صورت، چانه و یا سر وگردن بچه‌ ها تکیه دارند، در ارتودنسی کودکانبسیار استفاده می ‌شوند که به ویژه برای پسر‌بچه‌ های شیطان خطر‌آفرین است و می‌ تواند موجب پارگی صورت آن ها حین ورزش و بازی شود و یا شاید دختر‌های کوچک نیز آن را دلیلی برای نازیبا کردن چهره خود بدانند، سیستم " ارتودنسی دیمون" از این جهت نیز کودکان را رها کرده است چون در صورت استفاده از ارتودنسی دیمون، دیگر نیازی به استفاده از دستگاه‌ های ارتودنسی خارج دهانی نخواهد بود. در سیستم دیمون از سیستم‌ های هوشمندی استفاده می‌ شود که در دمای بدن فعال می‌ شوند. این سیستم‌ های هوشمند نیرو‌هایی در محدوده صحیح و کنترل‌ شده اعمال می ‌کنند.

کدام مطب؟ کدام دندانپزشک؟

شاید سؤال شما این باشد که برای استفاده از این سیستم ارتودنسی باید به کدام دندانپزشک مراجعه کنید؟ در حال حاضر در تمام دنیا، دندانپزشکان عمومی و متخصصان ارتودنسی که دوره آموزشی این سیستم را گذرانده باشند، گواهینامه‌ ای دریافت می ‌کنند که می‌ تواند بر اساس آن به درمان ارتودنسی بیماران ‌شان با استفاده از این سیستم جدید بپردازند.

ارتودنسی دیمون چه ‌قدر خرج بر‌می ‌‌دارد؟

حتماً پرسش بعدی که به ذهن ‌تان خطور می ‌کند، این باشد که ارتودنسی با این روش چه ‌قدر آب می ‌خورد. حقیقت این است که دندانپزشک پس از معاینه دهان شما و وضعیت دندان های تان، هزینه کلی درمان ارتودنسی را محاسبه خواهد کرد. هزینه‌ ای که باید بپردازید به روشی که قرار است برای مرتب کردن دندان‌ های تان استفاده شود و مدت‌ زمان درمان و ... بستگی دارد.

در حال حاضر در کشور‌های اروپایی و آمریکایی هزینه مرتب کردن دندان‌ ها با این روش، مشابه سایر روش‌ های قدیمی ‌تر است ولی در کشورمان ارتودنسی با این روش کمی گران ‌تر از روش ‌های معمولی است که این هزینه بالاتر به مزیت‌ های بیشتر این روش درمان ارتودنسی می ‌ارزد.